ЁЯЗоЁЯЗ│ рднाрд░рдд рдХे рдкрдб़ोрд╕ी рджेрд╢ (Neighbouring Countries of India) – 


рднाрд░рдд (India) рджрдХ्рд╖िрдг рдПрд╢िрдпा (South Asia) рдХा рдПрдХ рдк्рд░рдоुрдЦ рджेрд╢ рд╣ै। рднौрдЧोрд▓िрдХ рд╕्рдеिрддि (Geographical Location) рдХे рдХाрд░рдг рднाрд░рдд рдХे рдХрдИ рдкрдб़ोрд╕ी рджेрд╢ рд╣ैं, рдЬिрдирд╕े рдЗрд╕рдХा рдРрддिрд╣ाрд╕िрдХ, рд╕ांрд╕्рдХृрддिрдХ, рд░ाрдЬрдиीрддिрдХ рдФрд░ рдЖрд░्рдеिрдХ рд╕ंрдмंрдз рд░рд╣ा рд╣ै। рдк्рд░рддिрдпोрдЧी рдкрд░ीрдХ्рд╖ाрдУं (Competitive Exams) рдЬैрд╕े SSC, UPSC, Railway, Defence, CCC рдЖрджि рдоें рдпрд╣ рдЯॉрдкिрдХ рдмрд╣ुрдд рдорд╣рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рд╣ै।



ЁЯУМ рднाрд░рдд рдХे рдкрдб़ोрд╕ी рджेрд╢ों рдХी рд╕ूрдЪी (List of Neighbouring Countries of India)

рднाрд░рдд рдХे рдХुрд▓ 9 рдкрдб़ोрд╕ी рджेрд╢ рдоाрдиे рдЬाрддे рд╣ैं:

ЁЯФ╣ рд╕्рдерд▓ рд╕ीрдоा (Land Border Countries)

  1. рдкाрдХिрд╕्рддाрди (Pakistan)

  2. рдЕрдлрдЧाрдиिрд╕्рддाрди (Afghanistan)

  3. рдЪीрди (China)

  4. рдиेрдкाрд▓ (Nepal)

  5. рднूрдЯाрди (Bhutan)

  6. рдмांрдЧ्рд▓ाрджेрд╢ (Bangladesh)

  7. рдо्рдпांрдоाрд░ (Myanmar)


ЁЯФ╣ рд╕рдоुрдж्рд░ी рд╕ीрдоा (Maritime / Sea Border Countries)

  1. рд╢्рд░ीрд▓ंрдХा (Sri Lanka)

  2. рдоाрд▓рджीрд╡ (Maldives)


ЁЯМН рднाрд░рдд рдХे рдкрдб़ोрд╕ी рджेрд╢ों рдХा рд╕ंрдХ्рд╖िрдк्рдд рд╡िрд╡рд░рдг

ЁЯЗ╡ЁЯЗ░ 1. рдкाрдХिрд╕्рддाрди (Pakistan)

  • рд░ाрдЬрдзाрдиी (Capital): рдЗрд╕्рд▓ाрдоाрдмाрдж

  • рд╕ीрдоा: рдЙрдд्рддрд░-рдкрд╢्рдЪिрдо (North-West)

  • рд╡िрд╢ेрд╖: рднाрд░рдд рд╕े рд╕рдмрд╕े рд╕ंрд╡ेрджрдирд╢ीрд▓ рд╕ीрдоा

  • рд╕ीрдоाрдПँ: рдЬрдо्рдоू-рдХрд╢्рдоीрд░, рдкंрдЬाрдм, рд░ाрдЬрд╕्рдеाрди, рдЧुрдЬрд░ाрдд


ЁЯЗжЁЯЗл 2. рдЕрдлрдЧाрдиिрд╕्рддाрди (Afghanistan)

  • рд░ाрдЬрдзाрдиी: рдХाрдмुрд▓

  • рд╕ीрдоा: рдЙрдд्рддрд░-рдкрд╢्рдЪिрдо

  • рд╡िрд╢ेрд╖: рдордз्рдп рдПрд╢िрдпा рд╕े рд╕ंрдкрд░्рдХ рдХा рдоाрд░्рдЧ

  • рдорд╣рдд्рд╡: рд░рдгрдиीрддिрдХ (Strategic Importance)


ЁЯЗиЁЯЗ│ 3. рдЪीрди (China)

  • рд░ाрдЬрдзाрдиी: рдмीрдЬिंрдЧ

  • рд╕ीрдоा: рдЙрдд्рддрд░ рдФрд░ рдЙрдд्рддрд░-рдкूрд░्рд╡

  • рд╡िрд╢ेрд╖: рднाрд░рдд рдХी рд╕рдмрд╕े рд▓ंрдмी рд╕ीрдоा

  • рдХ्рд╖ेрдд्рд░: рд▓рдж्рджाрдЦ, рдЕрд░ुрдгाрдЪрд▓ рдк्рд░рджेрд╢


ЁЯЗ│ЁЯЗ╡ 4. рдиेрдкाрд▓ (Nepal)

  • рд░ाрдЬрдзाрдиी: рдХाрдардоांрдбू

  • рд╕ीрдоा: рдЙрдд्рддрд░

  • рд╡िрд╢ेрд╖: рдЦुрд▓ी рд╕ीрдоा (Open Border)

  • рд╕ंрдмंрдз: рдзाрд░्рдоिрдХ рдФрд░ рд╕ांрд╕्рдХृрддिрдХ рд░ूрдк рд╕े рдордЬрдмूрдд


ЁЯЗзЁЯЗ╣ 5. рднूрдЯाрди (Bhutan)

  • рд░ाрдЬрдзाрдиी: рдеिрдо्рдкू

  • рд╕ीрдоा: рдЙрдд्рддрд░-рдкूрд░्рд╡

  • рд╡िрд╢ेрд╖: рдЦुрд╢рд╣ाрд▓ рджेрд╢ (Gross National Happiness)

  • рднाрд░рдд рд╕े рд╕ंрдмंрдз: рдЕрдд्рдпंрдд рдоैрдд्рд░ीрдкूрд░्рдг


ЁЯЗзЁЯЗй 6. рдмांрдЧ्рд▓ाрджेрд╢ (Bangladesh)

  • рд░ाрдЬрдзाрдиी: рдвाрдХा

  • рд╕ीрдоा: рдкूрд░्рд╡

  • рд╡िрд╢ेрд╖: рднाрд░рдд рд╕े рд╕рдмрд╕े рд▓ंрдмी рд╕ाрдЭा рд╕ीрдоा

  • рдЗрддिрд╣ाрд╕: 1971 рдоें рдкाрдХिрд╕्рддाрди рд╕े рдЕрд▓рдЧ рд╣ुрдЖ


ЁЯЗ▓ЁЯЗ▓ 7. рдо्рдпांрдоाрд░ (Myanmar / Burma)

  • рд░ाрдЬрдзाрдиी: рдиेрдкीрдбॉ

  • рд╕ीрдоा: рдкूрд░्рд╡

  • рд╡िрд╢ेрд╖: ASEAN рджेрд╢ों рд╕े рд╕ंрдкрд░्рдХ рдХा рдк्рд░рд╡ेрд╢ рдж्рд╡ाрд░


ЁЯЗ▒ЁЯЗ░ 8. рд╢्рд░ीрд▓ंрдХा (Sri Lanka)

  • рд░ाрдЬрдзाрдиी: рд╢्рд░ी рдЬрдпрд╡рд░्рдзрдиेрдкुрд░ा рдХोрдЯ्рдЯे

  • рд╕ीрдоा: рд╕рдоुрдж्рд░ी (Indian Ocean)

  • рд╡िрд╢ेрд╖: рд░ाрдо рд╕ेрддु (Adam’s Bridge) рдХे рдкाрд╕ рд╕्рдеिрдд


ЁЯЗ▓ЁЯЗ╗ 9. рдоाрд▓рджीрд╡ (Maldives)

  • рд░ाрдЬрдзाрдиी: рдоाрд▓े

  • рд╕ीрдоा: рдЕрд░рдм рд╕ाрдЧрд░ (Arabian Sea)

  • рд╡िрд╢ेрд╖: рднाрд░рдд рдХा рд╕рдмрд╕े рдЫोрдЯा рдкрдб़ोрд╕ी рджेрд╢

  • рдорд╣рдд्рд╡: рд╕рдоुрдж्рд░ी рд╕ुрд░рдХ्рд╖ा (Maritime Security)


ЁЯза рдкрд░ीрдХ्рд╖ा рдХे рд▓िрдП рдорд╣рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рддрде्рдп (Exam Points)

  • рднाрд░рдд рдХा рд╕рдмрд╕े рдмрдб़ा рдкрдб़ोрд╕ी рджेрд╢: рдЪीрди

  • рднाрд░рдд рдХा рд╕рдмрд╕े рдЫोрдЯा рдкрдб़ोрд╕ी рджेрд╢: рдоाрд▓рджीрд╡

  • рднाрд░рдд рдХी рд╕рдмрд╕े рд▓ंрдмी рд╕ीрдоा: рдмांрдЧ्рд▓ाрджेрд╢

  • рднाрд░рдд рдХा рдХोрдИ рд╕्рдерд▓ рд╕ीрдоा рдирд╣ीं: рд╢्рд░ीрд▓ंрдХा, рдоाрд▓рджीрд╡


ЁЯУЪ Conclusion

рднाрд░рдд рдХे рдкрдб़ोрд╕ी рджेрд╢ рди рдХेрд╡рд▓ рднौрдЧोрд▓िрдХ рджृрд╖्рдЯि рд╕े рдмрд▓्рдХि рд░ाрдЬрдиीрддिрдХ, рдЖрд░्рдеिрдХ, рд╕ुрд░рдХ्рд╖ा рдФрд░ рд╕ांрд╕्рдХृрддिрдХ рджृрд╖्рдЯि рд╕े рднी рдЕрдд्рдпंрдд рдорд╣рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рд╣ैं। рдЗрд╕ рд╡िрд╖рдп рд╕े рдЬुрдб़े рдк्рд░рд╢्рди рд▓рдЧрднрдЧ рд╣рд░ рд╕рд░рдХाрд░ी рдкрд░ीрдХ्рд╖ा рдоें рдкूрдЫे рдЬाрддे рд╣ैं।