๐ฅ เคซ़ाเคฏเคฐเคตॉเคฒ (Firewall)
เคเค เคे เคกिเคिเคเคฒ เคฏुเค เคฎें เคंเคเคฐเคจेเค เคธुเคฐเค्เคทा (Internet Security) เค เคค्เคฏंเคค เคฎเคนเคค्เคตเคชूเคฐ्เคฃ เคนो เคเค เคนै। เคเคฌ เคญी เคนเคฎ เคंเคเคฐเคจेเค เคा เคเคชเคฏोเค เคเคฐเคคे เคนैं, เคนเคฎाเคฐे เคंเคช्เคฏूเคเคฐ เคฏा เคจेเคเคตเคฐ्เค เคชเคฐ เคตिเคญिเคจ्เคจ เคช्เคฐเคाเคฐ เคे เคธाเคเคฌเคฐ เคนเคฎเคฒों เคा เคเคคเคฐा เคฌเคจा เคฐเคนเคคा เคนै। เคเคธे เคฎें เคซ़ाเคฏเคฐเคตॉเคฒ (Firewall) เคเค เคถเค्เคคिเคถाเคฒी เคธुเคฐเค्เคทा เคเคตเค เคी เคคเคฐเคน เคाเคฎ เคเคฐเคคा เคนै। เคเคธ เคฒेเค เคฎें เคนเคฎ เคाเคจेंเคे Firewall เค्เคฏा เคนोเคคा เคนै, เคเคธเคे เคช्เคฐเคाเคฐ, เคाเคฐ्เคฏ เคช्เคฐเคฃाเคฒी, เคเคชเคฏोเค เคเคฐ เคซाเคฏเคฆे - เคธเคฌ เคुเค เคเคธाเคจ เคญाเคทा เคฎें।
๐ฐ เคซ़ाเคฏเคฐเคตॉเคฒ (Firewall) เค्เคฏा เคนोเคคा เคนै?
เคซ़ाเคฏเคฐเคตॉเคฒ เคเค เคธुเคฐเค्เคทा เคช्เคฐเคฃाเคฒी เคนै เคो เคंเคช्เคฏूเคเคฐ เคจेเคเคตเคฐ्เค เคो เค เคจเคงिเคृเคค เคชเคนुँเค (Unauthorized Access) เคธे เคฌเคाเคคी เคนै। เคฏเคน เคเค เคช्เคฐเคाเคฐ เคी Barrier เคी เคคเคฐเคน เคนोเคคी เคนै เคो เคเคจเคเคฎिंเค เคเคฐ เคเคเคเคोเคंเค เคกेเคा เค्เคฐैเคซिเค เคो เคंเค्เคฐोเคฒ เคเคฐเคคी เคนै।
เคธाเคงाเคฐเคฃ เคถเคฌ्เคฆों เคฎें, Firewall เคเค เคेเคเคीเคชเคฐ (Gatekeeper) เคी เคคเคฐเคน เคนोเคคा เคนै, เคो เคคเคฏ เคเคฐเคคा เคนै เคि เคौเคจ-เคธा เคกेเคा เคจेเคเคตเคฐ्เค เคฎें เคช्เคฐเคตेเคถ เคเคฐ เคธเคเคคा เคนै เคเคฐ เคौเคจ-เคธा เคจเคนीं।
๐ง เคซ़ाเคฏเคฐเคตॉเคฒ เคैเคธे เคाเคฎ เคเคฐเคคा เคนै?
Firewall เคจेเคเคตเคฐ्เค เค्เคฐैเคซिเค เคी เคจिเคเคฐाเคจी เคเคฐเคคा เคนै เคเคฐ เคชเคนเคฒे เคธे เคจिเคฐ्เคงाเคฐिเคค เคธुเคฐเค्เคทा เคจिเคฏเคฎों (Security Rules) เคे เคเคงाเคฐ เคชเคฐ เคจिเคฐ्เคฃเคฏ เคฒेเคคा เคนै:
-
เคฏเคฆि เคกेเคा เคตैเคง เคนै เคเคฐ เคธुเคฐเค्เคทा เคจिเคฏเคฎों เคे เค เคจुเคธाเคฐ เคนै, เคคो เคเคธे เคจेเคเคตเคฐ्เค เคฎें เคช्เคฐเคตेเคถ เคเคฐเคจे เคी เค เคจुเคฎเคคि เคฎिเคฒเคคी เคนै।
-
เคฏเคฆि เคกेเคा เคธंเคฆिเค्เคง เคนै, เคคो เคเคธे เคฌ्เคฒॉเค เคเคฐ เคฆिเคฏा เคाเคคा เคนै।
๐ เคซ़ाเคฏเคฐเคตॉเคฒ เคे เคช्เคฐเคाเคฐ (Types of Firewall)
1️⃣ Hardware Firewall
เคฏเคน เคเค เคซिเคिเคเคฒ เคกिเคตाเคเคธ เคนोเคคी เคนै เคो เคจेเคเคตเคฐ्เค เคเคฐ เคฌाเคนเคฐी เคंเคเคฐเคจेเค เคे เคฌीเค เคธुเคฐเค्เคทा เคฆीเคตाเคฐ เคฌเคจाเคคी เคนै। เคเคธे เคเคฎเคคौเคฐ เคชเคฐ เคฐाเคเคเคฐ เคे เคธाเคฅ เคोเคก़ा เคाเคคा เคนै।
2️⃣ Software Firewall
เคฏเคน เคเค เคช्เคฐोเค्เคฐाเคฎ เคนोเคคा เคนै เคो เคंเคช्เคฏूเคเคฐ เคे เคเคชเคฐेเคिंเค เคธिเคธ्เคเคฎ เคฎें เคंเคธ्เคॉเคฒ เคिเคฏा เคाเคคा เคนै। เคฏเคน เคเคจเคเคฎिंเค เคเคฐ เคเคเคเคोเคंเค เคกेเคा เคो เคซिเคฒ्เคเคฐ เคเคฐเคคा เคนै।
3️⃣ Packet Filtering Firewall
เคฏเคน เคกेเคा เคชैเคेเค เคे เคนेเคกเคฐ เคी เคाเคจเคाเคฐी (IP Address, Port Number) เคो เคฆेเคเคเคฐ เค्เคฐैเคซिเค เคो เค เคฒाเค เคฏा เคฌ्เคฒॉเค เคเคฐเคคा เคนै।
4️⃣ Stateful Inspection Firewall
เคฏเคน เคชเคนเคฒे เคธे เคธ्เคोเคฐ เคी เคเค เค्เคฐैเคซिเค เคธ्เคेเค เคो เคญी เคฎॉเคจिเคเคฐ เคเคฐเคคा เคนै เคเคฐ เคจिเคฐ्เคฃเคฏ เคฒेเคคा เคนै।
5️⃣ Proxy Firewall
เคฏเคน เคจेเคเคตเคฐ्เค เคเคฐ เคฌाเคนเคฐी เคฆुเคจिเคฏा เคे เคฌीเค เคเค เคฎเคง्เคฏเคธ्เคฅ (Middleman) เคी เคคเคฐเคน เคाเคฐ्เคฏ เคเคฐเคคा เคนै, เคिเคธเคธे เคกाเคฏเคฐेเค्เค เคเคจेเค्เคถเคจ เคจเคนीं เคนोเคคा।
๐ ️ เคซ़ाเคฏเคฐเคตॉเคฒ เคा เคเคชเคฏोเค (Uses of Firewall)
-
เคจेเคเคตเคฐ्เค เคो เคนैเคिंเค เคธे เคฌเคाเคจे เคे เคฒिเค
-
เคตाเคฏเคฐเคธ เคเคฐ เคฎैเคฒเคตेเคฏเคฐ เคธे เคธुเคฐเค्เคทा
-
เค เคจाเคงिเคृเคค เคฏूเคเคฐ เคो เคเค्เคธेเคธ เคธे เคฐोเคเคจे เคे เคฒिเค
-
เคธुเคฐเค्เคทिเคค เคเคจเคฒाเคเคจ เคฌ्เคฐाเคเค़िंเค เคे เคฒिเค
-
เคเคซिเคธ เคจेเคเคตเคฐ्เค เคฎें เคเคฐ्เคฎเคाเคฐिเคฏों เคी เคंเคเคฐเคจेเค เคเคคिเคตिเคงिเคฏों เคชเคฐ เคจिเคเคฐाเคจी เคฐเคเคจे เคे เคฒिเค
✅ เคซ़ाเคฏเคฐเคตॉเคฒ เคे เคซाเคฏเคฆे (Advantages of Firewall)
-
๐ เคธुเคฐเค्เคทा: เคจेเคเคตเคฐ्เค เคเคฐ เคธिเคธ्เคเคฎ เคो เคธाเคเคฌเคฐ เคนเคฎเคฒों เคธे เคธुเคฐเค्เคทा เคช्เคฐเคฆाเคจ เคเคฐเคคा เคนै।
-
⚙️ เคंเค्เคฐोเคฒ: เคกेเคा เค्เคฐैเคซिเค เคชเคฐ เคชूเคฐा เคंเค्เคฐोเคฒ เคฎिเคฒเคคा เคนै।
-
๐จ๐ป เคฏूเคเคฐ เคซिเคฒ्เคเคฐिंเค: เคฏूเคเคฐ เคो เคฌ्เคฒॉเค เคฏा เค เคฒाเค เคเคฐเคจे เคी เคธुเคตिเคงा।
-
๐ เค เคจเคงिเคृเคค เคตेเคฌเคธाเคเคों เคธे เคฌเคाเคต।
❗ เคซ़ाเคฏเคฐเคตॉเคฒ เคी เคธीเคฎाเคं (Limitations of Firewall)
-
เคฏเคน เคेเคตเคฒ เคฌाเคนเคฐी เคเคคเคฐों เคธे เคธुเคฐเค्เคทा เคเคฐเคคा เคนै, เคंเคคเคฐिเค เคเคคเคฐों เคธे เคจเคนीं।
-
เคซाเคฏเคฐเคตॉเคฒ 100% เคธुเคฐเค्เคทा เคी เคाเคฐंเคी เคจเคนीं เคฆेเคคा।
-
เคฏเคฆि เคॉเคจ्เคซ़िเคเคฐेเคถเคจ เคธเคนी เคจเคนीं เคिเคฏा เคเคฏा เคคो เคธुเคฐเค्เคทा เคเคฎเคोเคฐ เคนो เคธเคเคคी เคนै।